Soruya verdiğiniz cevabı duyar gibiyim; �Türkiye�de 2001 sonrası yapılanları yaparsınız, ülkeyi batırırsınız.�Cevap çok net olmakla birlikte konuyu farklı bir açıdan ele almak ve araştırmacı-yazar Ersal Yavi�nin �Bir Ülke Nasıl Batırılır� kitabından sizlere bahsetmek istiyorum. Son günlerde bir kez daha okudum. Moraliniz bozulmasına ama Osmanlı�nın son dönemi içinden geçtiğimiz sürece çok benziyor.
Olaylar sorgulanmıyor, kavramlar peşin olarak kamuoyuna dayatılıyor, dışarıdan gelen her şey �iyiyken� içeride �özgüven� her gün kırılıyor. Kamuoyu �suni� tartışmalarla sürekli �bölünüyor.�
Gelelim kitaptaki detaylara... Sevgili dostlar, bu kitaptan çıkardığım notları, geleceğimizi kurabilmek için geçmişimizi doğru bilmemiz gerektiğini düşünerek sizlere aktarmak ve özellikle Osmanlı�nın nasıl borçlandırıldığıyla ilgili bölümleri dikkatli okumanızı rica etmek istiyorum:
�...Mali problemleri dış borçlanmalar yoluyla çözümlemek, 1854 yılından itibaren Osmanlı İmparatorluğu�nun geleneksel ve başlıca mali politikası haline gelmişti... Dış borç taksitlerini ödemek ve diğer giderleri karşılamak için, yeni gelir kaynakları bulmak veya mevcut vergi sisteminde gelir artırıcı değişiklikler yapmak yerine, daha kolay olan dış borçlanma yolu seçiliyordu... Her yeni dış borçlanmaya bir gelir kaynağı karşılık gösterildiğinden, iç gelir kaynakları üzerinde yabancı etkisi artmış, yabancı kökenli kuruluşlar kurularak �Düyun-u Umumiye� (Genel Borçlar) ve �Tütün Reji İdaresi� gibi en verimli devlet gelirlerinin yönetimi yabancılara terk edilmişti... 1854 ile 1874 arasında 15 borçlanma operasyonu yapıldı. Bunlar sırasıyla şöyleydi:
1- Yüzde 6 faizli 1854 Borçlanması: İngiltere ve Fransa�nın desteği ile 24.8.1854 günü Londra�da �Palmer Ortakları� ve Paris�te �Goldschmid ve Ortakları� ile ilk dış istikraz mukavelesi yapıldı. �Mısır Vergisi� diye anılan yıllık 60 bin kese altın (300 bin Osmanlı Lirası) devlet geliri, borcun ödenmesi bitinceye kadar 33 yıl, iki yabancı ortaklığa devredilmiş oluyordu.
2- Yüzde 4 faizli 1855 Borçlanması
3- Yüzde 6 faizli 1858 Borçlanması: İngiltere�de bulunan �Dent� ve �Palmer� adlı müesseselerle yüzde 6 faizli ve 33 yıl vadeli 5 milyon İngiliz lirası tutarında dış borç mukavelesi, imzalandı. Borçlanmaya teminat olarak, İstanbul�un gümrük ve oktuvra gelirleri gösterildi.
4- Yüzde 6 faizli Mires Borçlanması: Avrupa piyasasında kötü tanınan Mires adındaki bir bankerle istikraz mukavelesi imzalandı. 400 milyon frank tutarındaki borçlanma yüzde 6 faizli ve 36 yıl vadeliydi.
5- Yüzde 6 faizli 1862 Borçlanması
6- Yüzde 6 faizli 1863 Borçlanması
7- Yüzde 6 faizli 1865 Borçlanması: �Bank-ı Osman-i Şahane� (Osmanlı Bankası) Fransız �Crèdit Mobilier� ve �Societe Generale� ile 150 milyon franklık bir istikraz mukavelesi imzalandı. Yüzde 6 faizli ve 21 sene vadeli bu borçlanmaya Ergani-Maden bakır madeni hasılatı ile Anadolu ağnam resmi karşılık olarak gösterildi.
8- 1865 Birinci Tertip Umumi Borçları
9- Yüzde 6 faizli 1869 Borçlanması
10- Yüzde 6 faizli 1869 Borçlanması
11- Yüzde 6 faizli 1871 Borçlanması: �Credit Generale Ottoman�, �Louis Cohen Sons� ve �Dent Palmer� grubu ile yapılan anlaşma sonucu, yüzde 6 faizle 5 milyon 700 bin sterlin tutarında borçlanma yapıldı.
12- Yüzde 9 faizli 1872 Hazine Tahvilleri
13- 1873 Umumi Borçları (II. Tertip)
14- Yüzde 6 faizli 1873 Borçlanması: �Credit Mobilièr� müesseseleri ile 694 milyon 444 bin 500 franklık bir borç mukavelesi imzalandı. Yüzde 6 faizli bu borca, Tuna vilayeti aşarından 1 milyon 200 bin, Anadolu ağnam resminden 750 bin lira, İstanbul Tütün Rejisi gelir fazlasından 300 bin lira, Ankara vilayeti aşarından 150 bin lira ve genel devlet gelirleri karşılık gösterilmişti.
15- 1874 Umumi Borçları (III. Tertip)...�
Sonuç: Kitapta detaylı şekilde anlatılan dönemin borçlanmalarından çıkardığım özeti sizlere aktardım. Sizden ricam borçlanılan kurumlara ve karşılığında verilenlere dikkat etmeniz. Ekonomik anlamda �aynı yöntemin� üstüne �siyasi-sosyal bölünmeler� eklenerek bugün �daha da şiddetli� uygulandığını düşünürseniz, gittiğimiz �nokta� çok açık!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder